Burnout

Επαγγελματική και Προσωπική Εξουθένωση

Κανονικά, ο όρος burnout (burn-out) έχει περιγραφεί για να χαρακτηρίσει αποκλειστικά ένα σύνδρομο συμπτωμάτων που προκαλείται από χρόνιο εργασιακό στρες (βλ. Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας).

Ωστόσο, μπορεί στη ζωή μας να υπάρχουν και άλλες πιέσεις και υπερβολικές απαιτήσεις εκτός των εργασιακών, όπως οι ευθύνες φροντίδας ενός ατόμου, η γονεϊκότητα ή η διαβίωση με μια χρόνια ασθένεια ή πάθηση.

Τι είναι

Η εξουθένωση (burnout) είναι μια κατάσταση σωματικής, συναισθηματικής και ψυχικής εξάντλησης που προκαλείται από παρατεταμένο άγχος και χρόνια έκθεση σε περιβάλλον με υπερβολικές απαιτήσεις.

Δεν είναι απλώς κόπωση, αλλά μια βαθύτερη κατάσταση που επηρεάζει τη λειτουργικότητα, την ευεξία και την ποιότητα ζωής μας.

Αν και η επαγγελματική εξουθένωση μπορεί να προκληθεί από το στρες, δεν είναι ακριβώς το ίδιο με το στρες. Το στρες είναι συνήθως παροδικό και, παρότι μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο, την ενέργεια και τη διάθεσή σας, διατηρείτε ακόμα την ικανότητα να ανταποκριθείτε στις απαιτήσεις που το προκαλούν.

Αντίθετα, η εξουθένωση χαρακτηρίζεται από βαθιά αποστασιοποίηση και έλλειψη κινήτρου, σε σημείο που επηρεάζει σοβαρά τη λειτουργικότητά σας και σας κάνει να νιώθετε αβοήθητοι, σαν να μην υπάρχει διέξοδος από την κατάσταση που βιώνετε.

Συμπτώματα

Η εξουθένωση δεν εμφανίζεται ξαφνικά αλλά σταδιακά, με τα συμπτώματα να γίνονται όλο και πιο έντονα:

Μείωση Απόδοσης – Δυσκολία στη διαχείριση υποχρεώσεων, μείωση παραγωγικότητας και αυξημένα λάθη.

Σωματική & Νοητική Κόπωση – Αίσθημα εξάντλησης, αδυναμία συγκέντρωσης, συχνοί πονοκέφαλοι ή αϋπνία.

Αλλαγές στη Συμπεριφορά – Απομάκρυνση από κοινωνικές σχέσεις, ευερεθιστότητα, χρήση ανθυγιεινών μηχανισμών αντιμετώπισης (π.χ. υπερβολικό φαγητό, κατανάλωση αλκοόλ).

Συναισθηματική Απόσυρση & Έλλειψη Κινήτρου – Αδιαφορία για τη δουλειά ή τις προσωπικές δραστηριότητες, συναισθήματα κυνισμού ή απόγνωσης, μειωμένη παρακίνηση.

Αιτίες και παράγοντες κινδύνου

Η εξουθένωση είναι το αποτέλεσμα πολλών παραγόντων, τόσο στον εργασιακό όσο και στον προσωπικό τομέα.

Υπερβολικές απαιτήσεις και πίεση – Έλλειψη ισορροπίας μεταξύ δουλειάς και προσωπικής ζωής.

Έλλειψη ελέγχου – Αίσθηση ότι δεν έχουμε επιλογές ή επιρροή στις καταστάσεις.

Μη ικανοποιητικές σχέσεις – Έλλειψη υποστήριξης ή συνεχείς συγκρούσεις στο εργασιακό ή προσωπικό περιβάλλον.

Τελειομανία & υπερβολική αυτοκριτική – Υπερβολικές προσδοκίες από τον εαυτό μας.

Το burnout δεν είναι απλώς μια φάση που «περνάει από μόνη της». Χρειάζεται παρέμβαση για να ανακτήσει κανείς τη ζωτικότητα και τη διάθεσή του.

Αντιμετώπιση και Θεραπεία

Ψυχοθεραπεία (CBT & συνδυαστικές μέθοδοι)

Νευροθεραπεία & ρύθμιση της νευρικής λειτουργίας

Ειδικά πρωτόκολλα επαναφοράς της φυσιολογικής λειτουργίας του εγκεφάλου μετά από παρατεταμένη έκθεση στο στρες.

Ενίσχυση της γνωστικής απόδοσης και βελτίωση του ύπνου.

Αναγνώριση των στρεσογόνων παραγόντων και ανάπτυξη στρατηγικών διαχείρισης.

Ενίσχυση της συναισθηματικής ρύθμισης και ανθεκτικότητας.

Εξάσκηση στη θέσπιση υγιών ορίων και στη βελτίωση της επικοινωνίας.

Αλλαγές στον τρόπο ζωής

Ισορροπημένη καθημερινότητα με χρόνο για ξεκούραση και χαλάρωση.

Υιοθέτηση τεχνικών mindfulness και χαλάρωσης.

Δομημένη φυσική δραστηριότητα για τη μείωση των επιπέδων κορτιζόλης.

Ξαναβρείτε την Ενέργεια και το Νόημα

Το burnout δεν είναι ένδειξη αδυναμίας, αλλά σημάδι ότι χρειάζεστε αλλαγή. Η σωστή υποστήριξη και παρέμβαση μπορούν να σας βοηθήσουν να ανακάμψετε και να δημιουργήσετε μια πιο ισορροπημένη και ικανοποιητική ζωή.