Αγχώδεις διαταραχές
Κατανόηση και Αντιμετώπιση
Οι διαταραχές άγχους αποτελούν ένα από τα πιο συχνά ψυχολογικά ζητήματα που επηρεάζουν σημαντικά την καθημερινότητα, τη λειτουργικότητα και τη συνολική ποιότητα ζωής. Αν και το άγχος είναι φυσιολογικό συναίσθημα που μας βοηθά να ανταπεξέλθουμε σε προκλήσεις, όταν γίνεται χρόνιο ή υπερβολικό, μπορεί να εξελιχθεί σε διαταραχή που απαιτεί προσοχή και αντιμετώπιση.
© Dr Myrto Mantziara
Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή
Εκδηλώνεται με υπερβολική και επίμονη ανησυχία για καθημερινά θέματα, συχνά χωρίς ξεκάθαρο λόγο. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ένταση, νευρικότητα, δυσκολία στη συγκέντρωση και σωματικά συμπτώματα όπως πονοκέφαλοι ή μυϊκή ένταση.
Διαταραχή πανικού
Προκαλείται από ξαφνικές και επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού, οι οποίες συνοδεύονται από ειδικές σκέψεις και έντονα σωματικά και ψυχικά συμπτώματα, όπως ταχυκαρδία, δύσπνοια και φόβο για επικείμενη καταστροφή.
Αν έχουμε βιώσει περιστασιακά κρίσεις πανικού δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχουμε διαταραχή πανικού. Ωστόσο, αποτελεί σύμπτωμα που πρέπει να αξιολογηθεί από ειδικό ψυχολόγο ή ψυχίατρο και να αντιμετωπιστεί εγκαίρως με κατάλληλη θεραπευτική προσέγγιση.
Διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD)
Αναπτύσσεται μετά από τραυματικά γεγονότα και χαρακτηρίζεται από ενοχλητικές αναμνήσεις, εφιάλτες, υπερδιέγερση και αποφυγή καταστάσεων που θυμίζουν το τραύμα.
Ψυχαναγκαστική – καταναγκαστική διαταραχή (OCD)
Εκδηλώνεται με επίμονες ιδεοληψίες (επίμονες ενοχλητικές σκέψεις) και καταναγκασμούς (συμπεριφορές που επαναλαμβάνονται για να μειώσουν το άγχος).
Κοινωνική αγχώδης διαταραχή
Χαρακτηρίζεται από έντονο φόβο ή άγχος σε κοινωνικές καταστάσεις, όπου το άτομο φοβάται ότι θα ταπεινωθεί, θα κριθεί αρνητικά ή θα νιώσει ντροπή μπροστά σε άλλους. Οι καταστάσεις αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν ομιλίες, κοινωνικές συναναστροφές ή ακόμη και καθημερινές δραστηριότητες όπως το φαγητό μπροστά σε άλλους. Συχνά οδηγεί σε αποφυγή κοινωνικών επαφών και μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής.
Άγχος υγείας
Το άγχος υγείας αφορά την υπερβολική ανησυχία για την υγεία και τον φόβο σοβαρών ή ανίατων ασθενειών, παρά τη διαβεβαίωση από γιατρούς ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Παλαιότερα γνωστό ως υποχονδρίαση, χαρακτηρίζεται πλέον από δύο διαγνωστικές οντότητες: την διαταραχή σωματικών συμπτωμάτων και την διαταραχή άγχους υγείας.
Τα άτομα με αυτή τη διαταραχή συχνά παρατηρούν έντονα το σώμα τους για πιθανά συμπτώματα, αναζητούν συνεχώς ιατρικές πληροφορίες ή επισκέπτονται συχνά γιατρούς. Ενώ η ανησυχία για την υγεία είναι φυσιολογική, σε αυτή τη διαταραχή γίνεται τόσο υπερβολική και παρεμβατική που προκαλεί σημαντική ψυχική δυσφορία.
Φοβίες
Έντονοι, παράλογοι φόβοι για συγκεκριμένα αντικείμενα, καταστάσεις ή δραστηριότητες, όπως οι κλειστοί χώροι (κλειστοφοβία), το ύψος, τα ζώα ή οι πτήσεις. Παρόλο που το άτομο αναγνωρίζει ότι ο φόβος του είναι υπερβολικός, δυσκολεύεται να τον διαχειριστεί. Αυτό οδηγεί συχνά σε αποφυγή της φοβικής κατάστασης ή έντονο άγχος όταν εκτίθεται σε αυτήν.
Οι φοβίες μπορεί να είναι εξαιρετικά ειδικές, αλλά έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή αν δεν αντιμετωπιστούν.
Κριτήρια διάγνωσης
Η διάγνωση κάποιου τύπου διαταραχής άγχους βασίζεται σε συγκεκριμένα διαγνωστικά κριτήρια, εκ των οποίων κάποια είναι σχετικά κοινά σε όλες τις διαταραχές άγχους. Μεταξύ αυτών λαμβάνουμε υπόψη και αξιολογούμε την ένταση και συχνότητα των συμπτωμάτων, το είδος των συμπτωμάτων και τη διάρκειά τους, τη λειτουργική επίδραση στην καθημερινότητα και άλλα.
Σημαντικό: Η παρουσία μεμονωμένων συμπτωμάτων (π.χ., μια κρίση πανικού) δεν σημαίνει απαραίτητα την ύπαρξη διαταραχής. Η διάγνωση απαιτεί συνολική αξιολόγηση από εξειδικευμένο επιστήμονα ψυχικής υγείας.
Αντιμετώπιση
Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική διαχείριση των διαταραχών άγχους.
Συνδυάζοντας ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις, όπως η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT), με τεχνικές νευροθεραπείας, μπορούμε να επιτύχουμε ουσιαστική μείωση των συμπτωμάτων και να βελτιώσουμε τη συνολική ποιότητα ζωής.
Θυμηθείτε:
Κάθε διαταραχή άγχους είναι διαχειρίσιμη με την κατάλληλη προσέγγιση.
Μην διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια – η ψυχική μας υγεία είναι πολύτιμη.
Για να κλείσετε τη συνεδρία σας με την ψυχολόγο Δρ Μυρτώ Μαντζιάρα, επικοινωνήστε εδώ.
